Leiden of volgen?

Blog •

We stonden deze week met een groepje leidinggevenden bij de schaapskudde. Nou ja, niet bij de kudde, maar eerlijk gezegd: we stonden de kudde na te kijken.

Leiden of volgen?

Ze waren net ontsnapt, omdat we te dichtbij waren gekomen. Terwijl de bedoeling juist was om hen zo dicht mogelijk te benaderen en mee te nemen naar een nieuw weiland.

Iemand zei: Als je te weinig ruimte maakt voor iets wat jij niet kent – en wat jou niet kent – dan loopt het bij je weg’. Een ander draaide het inzicht om: ‘Meer ruimte maken wil niet zeggen dat je grip verliest’. De rest knikte.

Meer ruimte maken wil niet zeggen dat je grip verliest

Ik maak dit al heel al jaren mee. Eerst bij mijn eigen ontwikkeling, toen ik net de switch maakte van het haastige bedrijfsleven naar de trage ouderlijke boerderij. En later met groepen die hier komen voor hun persoonlijke groei en ontwikkeling. Hoe neem je de ander mee? Wat kunnen we leren van de wetten van de natuur, en specifiek van een groep vluchtdieren? Bijvoorbeeld door hen mee te nemen naar een onbekend weiland. Dat laatste is misschien wel het moeilijkste voor veel leidinggevenden: een kudde vluchtdieren verplaatsen naar een plek waar ze nog nooit zijn geweest. “Maar daar staat toch ook gras?” Het telt allemaal niet als je het niet kent, als je het niet vertrouwd. Het is nieuw. Het is anders dan het bestaande.

Mijn voorstel: bouw eerst eens een relatie op met de kudde. Niet direct op je doel af, maar eerst onderzoeken wie de kudde werkelijk is – en wat een schaap eigenlijk van jou wil. We staan stil bij het thema ‘leiden of volgen’. Wanneer moet je leiden, wanneer moet je volgen. Daarna gaan we oefenen in het beter te leren kennen van de kudde. Eerst volgen we wat de kudde doet zonder ons. Hoe zien zij er uit? Welke zintuigen gebruiken ze. Welke vaste patronen hebben ze en waar zit de beweging? Waar schuilt eventueel natuurlijk leiderschap? Welke rol speelt de omgeving of context. Dat is hún manier van leven. Van overleven. Als prooidier. Al duizenden jaren lang, door de evolutie heen. Niet de sterkste overleeft, maar degene die zich het beste weet aan te passen. Aan alle veranderingen die aan hen voorbijtrekken.

Werken met de kudde leert ons ook dat leiden en volgen niet iets aparts is maar bij elkaar hoort. Het vindt plaats in hetzelfde moment.’ We halen de lessen bij elkaar op. En doordat we investeren in de verbinding met de kudde, raken we ook onderling steeds meer verbonden. Met dank aan alle verschillen die we in de groep hebben. Aan het eind van de dag staat de kudde ongemerkt met één poot in het nieuwe gras te eten…

Deze blog is geschreven op persoonlijke titel.

Over de auteur

Paul Bos

Oprichter/eigenaar BoerBos, begeleidt bestuurders, leiders en vakmensen bij cultuurveranderingen en natuurlijk leiderschap.