Zomerse pensioenvooruitzichten

Blog •

De inkt van het in juni 2019 gesloten pensioenakkoord is na een jaar wel droog, zou je denken. Het begint zelfs al wat te vervagen en her en der te verkleuren. In verschillende media zijn de laatste weken interviews te lezen met bij het pensioenakkoord betrokken onderhandelaars.

Zomerse pensioenvooruitzichten

Ze lijken een mediavlucht naar voren te maken met een nieuwe pensioendeal, waarbij buiten de lijntjes van het pensioenakkoord is gekleurd. Met een beetje geluk – of pech, zeggen sommigen in pensioenland er dan automatisch achteraan – ligt er vóór de zomer een hoofdlijnennotitie over de uitwerking van het pensioenakkoord. Maar bij verwachtingen, met verwijzing naar alleen het jaargetijde, is het altijd goed om door te vragen naar een jaartal, zo leert de pensioengeschiedenis. En ook dan is er geen garantie.


De contouren van het nieuwe pensioencontract zijn nu bijna dagelijks te lezen in de krant. Complimenten voor al die journalisten die er bovenop zitten en met scherpe vragen en vlotte pen verslag doen. Dat is vakwerk. Vooral de FNV laat flink van zich horen. ‘We willen een pensioen waar niks beloofd wordt en meer waargemaakt’, zo valt te lezen in een interview met hoofdonderhandelaar Elzinga in NRC.

De duivel zit vaak in de details.

De beweging naar een premieregeling was al gemaakt in het pensioenakkoord, maar een variant met directe inkoop van voorwaardelijke aanspraken hing nog boven de markt. Wat blijkt? Achter de schermen wordt een nieuw contract uitgewerkt ‘zonder rekenrente en pensioenaanspraken’. En, blijkt uit een analyse van PensioenPro, met enkele verschillen ten opzichte van de wet verbeterde premieregeling die bijvoorbeeld ‘wel uitgaat van inkoop van een uitkering’. Er zijn dus nog losse eindjes en hoe dit doorontwikkelde contract (uniek in de wereld?) in de praktijk precies gaat werken, is nog maar de vraag. De duivel zit vaak in de details.


De cruciale vraag is wat er met de nog te verdelen pensioenpijn uit het verleden gebeurt? Een nieuw pensioencontract tovert niet opeens meer geld in ieders pensioenpot. De coronacrisis heeft de al kwakkelende financiële positie van veel pensioenfondsen er niet beter op gemaakt. Vakbondsbestuurders leggen in hun interviews in de media verschillende accenten. CNV wil bijvoorbeeld een grotere bijdrage van de overheid en werkgevers voor compensatie van de dertigers en veertigers, zo valt te lezen in het FD. Concreet betekent dit voor werkgevers een hogere pensioenpremie en het kabinet moet meer fiscale ruimte geven. De toezegging van het kabinet van 10 miljard euro aan fiscale ruimte voor de komende jaren, is volgens de vakbond niet genoeg. Eerder gaf Vakcentrale voor Professionals (VCP) in dezelfde krant aan dat ze absolute zekerheid wil dat deelnemers compensatie krijgen voor het afschaffen van de doorsneesystematiek en hintte ze op garanties vanuit het kabinet. Zoals u weet, pensioengaranties zijn duur. Zeker nu. Waar de rekening terecht komt, horen we vast later.


Voor je het weet schijnt de zon weer en is het zomer.


Deze blog is op persoonlijke titel geschreven.

Over de auteur

mr. drs. Michael Visser

Fiscaal jurist en - econoom en werkt als pensioenonderzoeker/docent bij het Competence Centre for Pension research (CCP) van Tilburg University en als wetenschappelijk medewerker bij het Nibud.