Waarom wil Nederland iets anders? Je zou kunnen beweren dat één van de oorzaken de lage voorspelbaarheid van de afgelopen kabinetten is geweest. Als actuariële beroepsgroep weten wij op specifieke domeinen wel iets van modellen, aannames, voorspelbaarheid en uitlegbaarheid van resultaten. In het ideale geval kan de regering goed uitleggen wat de situatie was, wat het doel was, welke maatregelen zijn genomen en waar dat toe geleid heeft.
Transparantie over aannames en hun realiteitsgehalte is essentieel. Bovendien kun je anticiperen op gewijzigde omstandigheden door verschillende scenario’s te schetsen. Dit alles kun je ingewikkeld maken, maar je kunt je ook beperken tot de kern. Waarom willen we wel meer woningen, en is hiertoe veel in gang gezet, maar is het (nog) onvoldoende gelukt? Waarom zijn we wel of niet op koers voor het Klimaatakkoord van Parijs? De Tweede Kamer heeft de taak de regering daarop te controleren en de benodigde wetgeving te maken.
Mijn persoonlijke overtuiging is dat ‘de meeste mensen deugen’ en dus met vertrouwen benaderd kunnen worden.
Een tweede aspect gaat over de bereidheid tot verandering in Nederland. Gezien de verkiezingsuitslag lijkt de wens tot verandering hoog, maar geldt dat ook voor de eigen veranderbereidheid? Bijvoorbeeld om compromissen te sluiten om alle urgente en belangrijke thema’s zoals migratie, volkshuisvesting, armoedebeleid en klimaat aan te pakken. Of om de consequenties te aanvaarden, zowel collectief of als individu, en ook op de langere termijn. Hoe gaan we om met beleidskeuzes als de economische of juridische omstandigheden – zoals internationale verdragen - zo blijken te zijn, dat het resultaat toch anders wordt dan beoogd? En, hoe mooi zou het zijn als we beleidskeuzes en doelen durven en kunnen bijstellen op een manier die door Nederland wordt gedragen?
Een derde cruciaal onderwerp is vertrouwen. Mijn persoonlijke overtuiging is dat ‘de meeste mensen deugen’ en dus met vertrouwen benaderd kunnen worden. Maar het lijkt erop dat veel Nederlanders een sceptische houding hebben ten opzichte van gevestigde partijen en politici. Het zou daarom waardevol zijn als politici daadwerkelijk luisteren naar de behoeften van de bevolking.
Tot slot spelen media en beeldvorming in mijn ogen ook een belangrijke rol, door juist niet alleen de verschillen te benadrukken maar ook de overeenkomsten tussen de diverse partijen te belichten. Verbinding maken met de bevolking, door ook te laten zien hoe beleidskeuzes kunnen leiden tot resultaten als antwoord op die lastige dossiers. Dan stuur je goed nieuws de wereld in. En goed nieuws is misschien geen nieuws, maar met een beetje creativiteit is er vast wel weer nieuws van te maken.
Een nieuw kabinet dat zich verbindt aan het omarmen van al deze aspecten, kan wellicht een koers varen die meer aansluit bij de behoeften van onze samenleving. Ik wens het ons allen toe.
Deze blog is op persoonlijke titel geschreven.
