Het meest gekozen woord was “Moed”, op zich niet onlogisch. Echter het woord wat op nummer twee stond, was het woord “Klikspaan”. In veel gevallen werd een klokkenluider gezien als klikspaan en met klikspanen loop het vaak niet goed af.
Gelukkig heeft mijn beroepsgroep met mooi geformuleerde Kernwaarden en onze kaarsrechte ruggen daar geen last van. Helaas niets is minder waar, want ook wij zijn gewoon mensen die werkzaam zijn in organisaties waar “dingen” gebeuren. De vraag is wat doe je als je iets constateert wat niet ok is. Trek je dan aan de bel en, zo ja, bij wie en wanneer en wat doe je als je niet wordt gehoord? Escaleer je of kies je eieren voor je geld en laat je het lopen?
In veel gevallen begint het met iets kleins, te vergelijken met een druppende kraan en een emmer.
Een klok luiden klinkt op zich eenvoudig, echter de consequenties zijn vaak groot en daarom is het complex. Het zijn vaak glijdende panelen. Het begint vaak met iets kleins, iets simpels. Zo had een jurist van een rechtsbijstandsverzekeraar goed nieuws voor een polishouder. De polishouder kreeg € 1.370 uitgekeerd, waarop de blije polishouder aangaf, maak maar € 1.300 over en koop maar voor € 70 gebak voor de afdeling. Er zijn best argumenten te verzinnen waarom dit zou moeten mogen, wie wordt er benadeeld? Niemand toch?
In principe wil je dat organisaties openheid en transparantie ‘intrinsiek’ in hun cultuur omarmen en stimuleren dat eventuele misstanden zo nodig worden onderzocht en gemeld. Dat begint altijd bij de top; in woord en daad met voorbeeldgedrag. Helaas ook hier is de praktijk weerbarstiger. Ik wil het daarom omdraaien, hoe voorkom je dat je een klokkenluider wordt? In veel gevallen begint het met iets kleins, te vergelijken met een druppende kraan en een emmer. Zet jij de kraan uit zodat de emmer niet vol loopt of wacht je tot dat iemand anders dat doet? En wat doe je als de emmer half vol is gelopen? Door de kraan meteen dicht te draaien is de kans groot dat je geen klokkenluider hoeft te worden. Sterker nog eigenlijk is het je taak om op voorhand (nog voordat er überhaupt maar één druppel in de emmer zit) de cultuur te bewaken en zo nodig te creëren als die cultuur ontbreekt. Met andere woorden, de ‘kraan dichtdraaien’ begint met een gezonde cultuur (bewaken of creëren).
En wat betreft dat gebak, zou u die € 70 aannemen?
Deze blog is op persoonlijke titel geschreven.
