Help, is er een actuaris in de zaal?

Blog •

Vorige week overleed Wim de Bie, waardoor ik terugmijmerde naar de tijd van het Simplisties Verbond. Jemig de pemig, versimpelen werkt nog steeds!

Help, is er een actuaris in de zaal?

Iedereen herbeleefde de afgelopen week de komische typetjes uit het Koot-en-Bie-verleden. Ikzelf ging als krasse knar terug naar het Simplisties Verbond uit de jaren ‘70. Mijn katholieke ouders keken toen geen VPRO, maar de mattenklopper en het hengstenbal drongen mijn wereld binnen via de middelbare school, de radio, en de langspeelplaten die mijn oudere broer kocht. En wel hierom! Het Simplisties Verbond pleitte voor signaleren en bestrijden van zo veel mogelijk lulkoek (‘daar moet de mattenklopper overheen’). Het was satire gecombineerd met een positieve boodschap. De boodschap van simplisme past naadloos op een jonge politieke partij die onlangs heel ruim de verkiezingen won. Waren Koot en Bie hun tijd toen al ver vooruit, of is simplisme tijdloos?


Kan het niet simpeler? Dat is een terechte vraag, ook in mijn werk. Bijvoorbeeld: aan de Universiteit van Amsterdam versimpelen we komende september het rooster van de postmaster, omdat de koppeling tussen competenties en cases zich ontwikkelde tot een véél complexer patroon dan dat van een mattenklopper. Samenhang en eenvoud geeft meer lucht, en hopelijk ook meer ruimte om echte progressie te boeken met de actuariële competenties.

Kan het niet simpeler?

Simplisme is ook een goed handvat bij kwaliteitsbeoordeling. Het AG voert dit jaar een heraccreditatie uit op onze actuariële opleiding en dat dwingt ons om de kwaliteit van ons curriculum goed in kaart te brengen. Dan zie je vanzelf waar het te ingewikkeld wordt. En dat risico is er steeds, want de opleiding wordt regelmatig verrijkt met nieuwe ontwikkelingen die uit academisch onderzoek of uit de praktijk komen. Na een tijdje moet dan de mattenklopper erover: wat kan er weg? Mozeskriebel, dat is nog niet zo makkelijk…


Na wat puzzelen is het curriculum van de moderne actuaris verbreed naar 6 kennisgebieden: leven, schade, pensioen, finance, risk management, data science. Maar tegelijkertijd is een actuaris géén alleskunner: je specialiseert nog maar in 3 kennisgebieden. Dus bij de kreet “Help, is er een actuaris in de zaal?”, kan straks nog steeds elke actuaris eerste hulp bieden. De levensreddende competenties als professionaliteit, onafhankelijkheid, ethiek, adviesvaardigheid, die zijn ook nog steeds uniform getraind. Maar ná de eerste hulp gaan we doorverwijzen naar een specialist op het juiste kennisgebied.


En dan de internationalisering. Engels als voertaal lijkt simpel. En het biedt voordelen. Maar ons actuariële vakgebied zit óók vol met lokale kennis over pensioen, recht, sociale zekerheid en zorg. Zelfs de verzekerbaarheid van overstromingen is in Nederland heel specifiek. Op de universiteit vinden we internationaal én lokaal belangrijk, en dus blijft de lokale kennis in het programma. Simpele voorwaarde, maar complicerend voor de buitenlandse studenten. De mattenklopper heeft hier dus twee kanten. Van die dingen ja!


Deze blog is op persoonlijke titel geschreven.

Over de auteur

dr. Angela van Heerwaarden AAG

Actuaris AG, actuarieel manager bij Arcturus BV en Programmadirecteur AEMAS bij de Universiteit van Amsterdam.