In dit informatietijdperk worden we overspoeld met berichten over crises, misinformatie, meningen en soms zelfs beledigingen en bedreigingen. En met de komst van AI lijkt het wel alsof de doos van Pandora definitief geopend is. Ter relativering sla ik dan altijd maar weer de opening van het boek ‘A Tale of Two Cities’ van Charles Dickens open:
“It was the best of times, it was the worst of times, it was the age of wisdom, it was the age of foolishness, it was the epoch of belief, it was the epoch of incredulity, it was the season of light, it was the season of darkness, it was the spring of hope, it was the winter of despair.”
Onze subjectieve beleving van dit tijdperk, onze waarheid, blijkt in perspectief toch aan waarde in te boeten bij het lezen van Dickens. Of is het deze keer toch anders? Vanuit actuarieel perspectief lijkt het daadwerkelijk anders. We dromen nog steeds van nog complexere modellen en machine learning-technieken om het klimaat te redden, de stikstofcrisis te bezweren en de oversterfte te verklaren. Maar die tools gaan, hoe nuttig en relevant ook, ons helaas niet uit de spreekwoordelijke brand helpen. We zijn op veel vlakken het ‘tipping point’ gepasseerd. Onze oude modellen alleen voldoen niet meer. Steeds meer moeten we beseffen dat we in een maatschappij leven die zich niet eenvoudig statistisch laat modelleren en die door overheden, wereldorganisaties, centrale banken en ‘corporate giants’, wordt vormgegeven.
Willen actuariële professionals een maatschappelijke bijdrage blijven leveren, dan zullen we onze modellen daarop moeten aanpassen door gedragsalgoritmes, ‘tipping points’ en ‘early warnings’ op basis van ‘deep learning technieken’, in te bouwen. Ik geef een voorbeeld. Een simpel ALM-model zonder deze nieuwe gedragsalgoritmes is ten dode opgeschreven. Ook heeft het geen enkele zin om aan de hand van vertrouwde technieken te proberen de ‘waarheid’ aan het licht te brengen. De waarheid is namelijk niet kenbaar, en zeker niet betrouwbaar of objectief vast te stellen. Noch nu, noch over een periode van tientallen jaren vooruit.
Het is daarom van belang dat we ons als beroepsgroep nog meer richten op het multifactorieel onderzoeken, identificeren en begrijpelijk maken van risico’s, waaronder gedrags- en besluitvormingsrisico’s. Scenario-, gedrags- en besluitvormingsmodellen die zich vooral richten op het voorkomen en beheersen van schade en het bereiken van concrete doelstellingen, in plaats van het maken van lange termijn vertrouwen ondermijnende waarheidsprognoses. Dat vraagt niet alleen om nieuwe technieken, maar ook om het ontwikkelen van heuristische methoden waarmee we als beroepsgroep de besluitvorming in de politiek en het bedrijfsleven beter kunnen ondersteunen. Dat proces zal uiteraard niet zonder discussie gaan.
Laten we daarom een beetje op elkaar letten, elkaar helpen, uitdagen, en niet al onze waardevolle kennis tot waarheid verheffen, maar juist ter discussie stellen. Dat houdt de actuariële wetenschap en onszelf geestelijk gezond en draagt bij aan een florerende maatschappij. Gelukkig nieuwjaar!
Deze blog is op persoonlijke titel geschreven.
