Zorgfraude opsporen met behulp van transacties

Kennisbank •

Sinds de decentralisatie van de zorg in 2015 is de verantwoordelijkheid van bepaalde taken die voorheen door de rijksoverheid werden uitgevoerd, ondergebracht bij gemeenten. Gemeenten zijn sindsdien verantwoordelijk voor onder meer jeugdzorg, werk en inkomen, en zorg aan langdurig zieken en ouderen.

Zorgfraude opsporen met behulp van transacties

Sjoemelen met zorggeld, vaak door middel van de zogeheten ‘zorgbureaus’, blijkt makkelijk, winstgevend en bovendien bijna risicoloos. De decentralisatie is dan ook het startschot geweest voor een stijging van het aantal frauduleuze declaraties. Gemeenten zijn nog te weinig alert op zorgfraude, of de aanpak blijkt te complex en tijdrovend. Zorgverzekeraars en het Openbaar Ministerie luidden begin 2020 de noodklok, in het programma Nieuwsuur. De vraag is
niet òf we zorgfraude moeten opsporen, maar hoe!

ZORGFRAUDE IN NEDERLAND

Eén van de kernproblemen bij zorgfraude is het gemak waarmee iedereen een zorgonderneming kan beginnen. Een toekomstig zorgbureau heeft geen diploma of patiënten nodig om zich te kunnen registreren. Binnen vijf minuten is de inschrijving bij de Kamer van Koophandel voltooid en kan een zorgovereenkomst worden gesloten met de gemeente. De nieuwe ‘zorgverlener’ kan nu bijvoorbeeld verzekeringsgeld ontvangen voor thuiszorgdeclaraties, waarbij de zorg nooit geleverd is of zal worden. Of er wordt gefraudeerd met PGB-gelden (persoonsgebonden budget). De patiënt is veelal het slachtoffer, aangezien de patiënt niet de zorg krijgt waar hij of zij recht op heeft. Soms worden fictieve patiënten verzonnen; en nog kwalijker: soms fraudeert de (nep) patiënt mee, met als compensatie een deel van de
winst. Voor gemeenten is de controle op dergelijke zorgbureaus complex en tijdrovend, waardoor controle vaak helemaal uitblijft. Zorgfraude blijkt makkelijk en winstgevend, en sommigen gaan zelfs zo ver te zeggen dat zorgfraude risicoloos is voor zulke zorgbureaus ook omdat er op het moment geen sancties voorhanden zijn.


Het Openbaar Ministerie schat dat er inmiddels jaarlijks voor honderden miljoenen euro's wordt gefraudeerd met zorgfondsen. Dit wordt mede veroorzaakt doordat de georganiseerde misdaad zich op dit ‘veld’ concentreert. De overheid en verzekeraars zien langzamerhand waardevolle fondsen voor de gezondheidszorg verdwijnen richting sportwagens en hotelovernachtingen op Ibiza. Dit lek van honderden miljoenen euro's per jaar moet worden gedicht.

Lees het hele artikel verder onder Download.

Over de auteur

Emma Immink MSc

werkt als consultant bij RiskQuest.