Hierdoor zijn mensen beschermd tegen de financiële gevolgen van ziekte. Er is sprake van risicosolidariteit: de premie van dezelfde basisverzekering bij dezelfde zorgverzekeraar is voor iedereen gelijk, ongeacht persoonskenmerken zoals leeftijd en gezondheidstoestand. Daarnaast is er sprake van inkomenssolidariteit: hogere inkomens dragen via de inkomensafhankelijke bijdrage meer bij aan de zorgkosten dan lagere inkomens en lagere inkomens komen in aanmerking voor de zorgtoeslag waarmee zij een tegemoetkoming krijgen in de kosten van de zorgverzekering. Verschillende publicaties stellen dat de solidariteit onder druk staat (De Beer, 2012; Van der Horst & Ter Rele, 2013). Mensen zouden steeds minder bereid zijn om voor de zorg van anderen te betalen, onder meer door stijgende zorgkosten en daarmee een stijgende premie, meer informatie over gezondheid en ziekte, individualisering en marktwerking (De Beer, 2012; Maarse, 2011; Polder, 2020). In het recente rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid ‘Kiezen voor houdbare zorg’ (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), 2021), wordt gesteld dat de bereidheid om voor anderen te betalen onder druk staat, terwijl er ook in de toekomst een groter beroep op solidariteit nodig zal zijn met name voor leefstijlgerelateerde aandoeningen. De vraag die daarmee naar boven komt is of mensen bereid zijn om te blijven betalen voor goede en toegankelijke zorg voor iedereen. Ook met de huidige coronapandemie is het vraagstuk van solidariteit, en wie bereid is voor wie te betalen, in de zorg actueel.
Met de Barometer Solidariteit houdt het Nivel de ontwikkeling van de solidariteit onder de algemene bevolking in Nederland bij (Meijer, Brabers en De Jong, 2022). Dit doen we door eens in de twee jaar onder een steekproef van 1.500 panelleden uit het Consumentenpanel Gezondheidszorg een vragenlijst af te nemen over solidariteit. Solidariteit hebben we gedefinieerd als de bereidheid om voor de zorgbehandelingen van anderen te betalen via het basispakket.
Lees het hele artikel verder onder Download.