In opdracht van de Wetenschappelijk Raad voor de Regering (WRR) onderzochten we deze onderzoeksvraag via een studie in een viertal landen, te weten Denemarken, Duitsland, Engeland en Japan (WRR, 2021). De geselecteerde landen zijn gekozen omdat ze vanuit hun cultureel-historische
context en verzorgingsstaat uiteenlopende antwoorden hebben gevonden op het vraagstuk van de ouderenzorg.
Wicked problem
We hebben het beleid en de ervaringen onderzocht door middel van literatuur- en documentonderzoek, aangevuld met interviews met experts uit de vier onderzochte landen. Het betreft een complex vraagstuk, ook wel ‘wicked problem’ genoemd in de bestuurskundige literatuur, met sociaal-politieke, economische, organisatorische en (zorg)ethische dimensies, waarvoor geen bestaande of simpele oplossing is. Het vraagstuk hangt samen met andere vraagstukken, zoals migratie, emancipatie en arbeidsmarktparticipatie, waardoor een oplossing vaak nieuwe problemen creëert. Denk bijvoorbeeld aan het vraagstuk over het personeelstekort in de (ouderen-)zorg. Een nieuw
migratiebeleid, zoals in Japan, kan hiervoor een oplossing bieden, maar het brengt nieuwe vragen met zich mee, zoals het niveau van de opleiding, het wederzijds respect voor culturele waarden en de bescherming van de mensenrechten van de gastarbeiders. Er zijn bovendien vele actoren bij betrokken, met verschillende belangen en uiteenlopende perspectieven op het vraagstuk. Een ‘wicked problem’ kent daarmee meervoudige antwoorden en oplossingen. Juist daarom is het interessant om te verkennen hoe andere landen met dit vraagstuk omgaan.
In het navolgende stuk gaan we achtereenvolgens dieper in op de
financiële houdbaarheid, de houdbaarheid van kwaliteit en de
maatschappelijke houdbaarheid. We eindigen met de implicaties voor
de houdbaarheid van de ouderenzorg in Nederland.
Lees het hele artikel verder onder Download.