De WIA: complexiteit bedreigt menselijke maat en betaalbaarheid

Kennisbank •
Nadia Greuder, Heidi Hamhuis MSc AAG

De nieuwsberichten over de WIA liegen er niet om. We zien een toename van de WIA-instroom, hoge keuringsachterstanden bij het UWV en een greep naar maatregelen die ingaan tegen de uitgangspunten van de WIA.

De WIA: complexiteit bedreigt menselijke maat en betaalbaarheid

In mei dit jaar publiceerde De Algemene Rekenkamer1 dat de uitvoering van de WIA vastloopt. De tussen-rapportage van de OCTAS (Onafhankelijke Commissie Toekomstbestendig Arbeidsongeschiktheidsstelsel)2 geeft aan dat het stelsel onvoldoende werkt. De complexiteit wordt als belangrijkste knelpunt genoemd. Daarnaast werkt het WIA-stelsel minder goed voor mensen zonder vast contract en zijn veel partijen verantwoordelijk voor een deel van de uitvoering zonder voldoende afstemming. Het blijkt een enorme uitdaging om een goede balans te vinden in het arbeidsongeschiktheidsstelsel tussen uitvoerbaarheid, solidariteit en betaalbaarheid.


Bij ingang van de WIA is de uitkeringsdrempel verhoogd van 15% (voor de oude WAO) naar 35% arbeidsongeschiktheid. Bij de bepaling van de mate van arbeidsongeschiktheid wordt het inkomen vóór de eerste ziektedag vergeleken met wat iemand, gegeven zijn arbeidsongeschikt-heid, in theorie kan verdienen volgens een database met functies. Door deze theoretische schatting is bij een gelijkwaardige ziekte de mate van arbeidsongeschiktheid voor iemand met een lager salaris lager dan bij een hoger inkomen. Ook blijkt dat zieke werknemers met een AO-percentage van onder de 35% moeilijk kunnen blijven werken, terwijl ze geen recht hebben op een WIA-uitkering en ze mogelijk op bijstandsniveau moeten leven. De verhoogde drempel en hogere kans op een lager arbeidsongeschiktheidspercentage bij een lager salaris worden als hardheden van de WIA gezien.


Lees dit artikel verder onder Download.