Want wie kan er nou beter iets vertellen over ‘de zorg’ dan iemand die 40 jaar lang zorg heeft verleend, van 07:00u ’s ochtends, samen ontbijten met Loeki (onze poes) voor het eerste spreekuur, tot ‘s avonds laat de administratie.
Hieronder de uitkomst van de Q&A met mijn vader en mijn persoonlijke conclusie.
Wat zijn de grootste veranderingen geweest in de zorg de afgelopen
decennia?
“In het algemeen zit verandering en vooruitgang in technologie. Zo veranderde
chirurgie door kijkoperaties en computergestuurde aanwijzingen in het operatiegebied en waren er grote veranderingen in de oncologie door DNA-onderzoek van tumorcellen zelf. In de organisatie van de zorg trad schaalvergroting op, waarbij veel lokale ziekenhuizen fuseerden met grotere regionale ziekenhuizen. Binnen de huisartsenpraktijk heeft een verschuiving plaatsgevonden van tweedelijnszorg naar eerstelijnszorg. Toen ik begon
als huisarts had ik één werknemer en toen ik mijn praktijk sloot, stonden er 7 man op de loonlijst.”
Mensen worden steeds ouder, maar hebben ook steeds meer zorg nodig. COVID-19 heeft de reguliere zorg nog verder onder druk gezet. Hoe gaat dit zich ontwikkelen?
“In de jaren ‘60 van de vorige eeuw gingen mensen als ze 65 jaar waren naar een bejaardenhuis. Tegenwoordig is dat veel later en werd rond de eeuwwisseling besloten dat mensen zo lang mogelijk thuis moesten blijven,
waardoor veel bejaardenhuizen werden gesloten. Als het thuis dan niet meer ging, werden mensen maar in het ziekenhuis opgenomen. Als nieuwe ontwikkeling zie ik dat er steeds meer, voornamelijk particuliere, initiatieven
ontstaan die erop gericht zijn zelf zorg te organiseren. Zo worden er hofjes ontwikkeld, waar ouderen zich verbinden en voor elkaar zorgen. Dit was vroeger heel normaal!”
Hoe houden we zorg betaalbaar?
“Een groot deel van het zorgbudget gaat naar dure medicatie, die zorgen voor een levensverlenging van enkele maanden met een kostprijs van circa €10.000 per maand. Het is de vraag in hoeverre je daarin mee moet gaan, of het niet beter is patiënten meer psychisch te begeleiden, in plaats van hen koste wat het kost iets langer te laten leven.
In de thuiszorg is ook nog veel winst te behalen, bijvoorbeeld door kleinschaliger teams zoals Buurtzorg, omdat mensen behoefte hebben aan persoonlijk contact. Ik ben altijd van mening geweest dat het opheffen van
verzorgingshuizen een doodzonde is. Je zag mensen in de maanden na opname altijd geweldig opknappen, gewoon omdat zij weer onder de mensen kwamen. Ik denk dat organiseren van bijvoorbeeld gezamenlijke maaltijden al een goede zet is.”
Kortom, de betaalbaarheid van zorg is een enorme maatschappelijke puzzel, een Jan van Haasteren is er niets bij. Een aantal puzzelstukken zoals een gezonde levensstijl (hierover wordt door de Commissie Actuarial Data Science
zelfs een Hackathon georganiseerd), levensverwachting en zorgvoorzieningen kennen we al, maar er zijn er nog veel meer. Denk aan scenarioanalyses of het kwantificeren van de effecten van beleidsmaatregelen. Gelukkig zijn wij als actuarissen dol op puzzels, waarbij we de menselijke kant en oplossingen niet uit het oog moeten verliezen. Immers de oplossing is soms (of misschien wel heel vaak) eenvoudig: een gezellige maaltijd samen.
Loes de Boer
bestuurslid AG
